Czy należy bać się burzy? Jak zabezpieczyć dom przed piorunami?

W czasie burzy następują wyładowania elektryczne, objawiające się błyskawicami na niebie. Są to znane nam pioruny.
Burza jest zjawiskiem powszechnie znanym. To efekt wymieszania się różnych warstw powietrza - gęstego i zimnego z wilgotnym o mniejszej gęstości. W wyniku tego zjawiska tworzą się prądy powietrzne, natomiast energia cieplna, która jest skumulowana w powietrzu oraz parze wodnej, zamienia się w energię elektryczną oraz silny wiatr. Kanał wyładowania zależy od stopnia zjonizowania powietrza, dlatego przybiera na niebie formę zygzaków - błyskawic. Wyładowaniu towarzyszy temperatura rzędu tysięcy stopni Celsjusza.

Pioruny są tak naprawdę bezbarwne. Widzimy je jako błyskawice, ponieważ rozgrzane powietrze świeci tak, jak i inne substancje, które najpierw zaczynają żarzyć się na czerwono, a wraz ze wzrostem temperatury, światło staje się bielsze i jaśniejsze. Uderzający piorun może wywołać pożar, śmiertelnie razić ludzi i zwierzęta.

Powietrze nie jest dobrym przewodnikiem prądu, dlatego też piorun szuka najkrótszej drogi do ziemi, aby jak najszybciej wyrównać różnicę potencjałów elektrycznych między chmurami a gruntem. Najbardziej narażone na uderzenia są miejsca położone najwyżej oraz te, które dobrze przewodzą prąd, takie jak słupy energetyczne, maszty, wieże przekaźnikowe, wieże kościelne, drzewa, anteny telewizyjne czy zwykłe instalacje elektryczne. Dlatego też warto zabezpieczyć swój dom przed przykrymi skutkami burzy, bo nigdy nie wiadomo gdzie i kiedy uderzy piorun.

Ochronę odgromową domu zapewni piorunochron. Zadaniem piorunochronu jest przejęcie i odprowadzenie (uziemienie) prądu, który kumuluje w sobie piorun uderzający w  budynek. Powinno się to odbyć w sposób nieszkodliwy dla otoczenia oraz bezpieczny dla ludzi przebywających wewnątrz budynku. Instalacja chroni w ten sposób przed pożarem.
Niebezpieczeństwem związanym z uderzeniem pioruna jest powstawanie niebezpiecznych napięć w przewodach elektrycznych, które z kolei mogą zniszczyć sprzęt elektryczny czy elektroniczny. Może do nich dojść nie tylko przy bezpośrednim uderzeniu pioruna, ale także jeśli wyładowanie nastąpi w większej odległości. Instalację elektryczną (i podłączone do niej urządzenia), pomogą ochronić specjalne ograniczniki napięć.

Czy trzeba mieć piorunochron?
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami wykonanie instalacji odgromowej w budynku jednorodzinnym nie jest konieczne - dla domów o wysokości do 15 m i powierzchni do 500 m². Natomiast jeśli nasz dom jest zbudowany z materiałów łatwo zapalnych, wtedy instalacja odgromowa jest wymagana.
Ponadto trzeba pamiętać, że nie wszystkie domy są jednakowo narażone na uderzenie pioruna i ocena ryzyka dla poszczególnych domów jest również brana pod uwagę. Zagrożenia są oceniane zgodnie z Polską Normą. Określa ona wiele czynników, takich jak np. położenie budynku (na wzniesieniu czy w dolinie), jak często w danym rejonie występują burze oraz jak silne podczas tych burz są wyładowania atmosferyczne. Ocena stopnia zagrożenia i wykonanie instalacji to już zadanie dla specjalisty. Zależnie od wyliczonej wartości tzw. wskaźnika zagrożenia piorunowego okazuje się, czy instalacja odgromowa jest konieczna, zalecana lub też całkowicie zbędna.