Jak dobrać grzejniki?

Remont, czy całkowita wymiana instalacji centralnego ogrzewania nie musi mieć wykonanego uprzednio projektu. Dobranie odpowiednich grzejników jest możliwe bez niego, choć projekt w znacznym stopniu może ułatwiać zadanie.Coraz częściej stare grzejniki żeliwne zastępujemy nowymi – płytowymi. Jak dobrać odpowiednie urządzenia do poszczególnych pomieszczeń?

Podczas doboru grzejników trzeba zwrócić uwagę w jaki sposób rozprowadzona jest instalacja. Jeśli przewody instalacyjne znajdują się na ścianach – należy zastosować grzejniki zasilane z boku. W budownictwie nowoczesnym instalację centralnego ogrzewania częściej jednak lokuje się pod podłogą. W tym przypadku mogą zostać zamontowane grzejniki z podejściem od dołu. Ich zaletą jest to, że na widoku pozostaje jedynie około 10 cm rury.

Dobór grzejników według projektu

Jeśli projekt instalacji centralnego ogrzewania istnieje – dobór odpowiednich grzejników nie powinien stanowić absolutnie żadnych problemów, ponieważ ich moc i rodzaj jest jasno określony przez projektanta. Moc grzejnika dla danego pomieszczenia projektant oblicza w taki sposób, aby była ona większa od strat ciepła. Wówczas czas ogrzania zupełnie zimnego pomieszczenia jest możliwie krótki, a we wnętrzu panuje komfort termiczny. W obliczeniach tych znajduje zastosowanie norma PN-EN 12831. Jeśli kupujemy projekt gotowy nowego domu, to zawsze jednym z jego składników jest projekt instalacji. W projektach indywidualnych – wykonanie projektów instalacji trzeba zlecić dodatkowo, natomiast w przypadku budynków starszych, poddawanych termomodernizacji – albo zlecimy wykonanie projektu instalacji całkowicie na nowo, albo z jej wykonaniem i doborem grzejników będziemy radzić sobie na inne sposoby.

Dobór grzejników metodą szacunkową

Metoda ta służy do obliczenia szacunkowego zapotrzebowania na ciepło w poszczególnych pomieszczeniach i można posłużyć się nią podczas doboru mocy grzejników, kiedy nie dysponujemy projektem instalacji centralnego ogrzewania. Przyjmuje się, że w starych domach zapotrzebowanie na ciepło jest największe i wynosi od 120 do 200W/m². Domy, które posiadają normalną, przeciętnej grubości izolację potrzebują około 80W/m². Domy z lepszą izolacyjnością przegród zewnętrznych – mniej niż 60W/m², a domom budowanym i izolowanym zgodnie z obowiązującymi przepisami – powinno wystarczyć 50W/m². Jeżeli wartości te pomnożymy przez powierzchnię danych pomieszczeń – otrzymamy wynik, który jest jednocześnie orientacyjnym zapotrzebowaniem tych pomieszczeń na moc grzewczą. Jednakże moc ta jest jedynie mocą orientacyjną i nie uwzględnia pewnych czynników, które mogą przyczyniać się do jej zwiększenia, np. dużych okien balkonowych, ścian szczytowych, sąsiedztwa pomieszczeń nieogrzewanych, itp. Z tego też powodu warto podwyższyć moc grzejną grzejników, które kupimy. Dla pomieszczeń usytuowanych na parterze powinna być ona wyższa o około 10%, dla pokoi usytuowanych na piętrze i posiadających przynajmniej dwie przegrody zewnętrzne – o kilka procent. W sypialniach – o 15%, jeżeli grzejniki będą nieco przykręcane w ciągu dnia. Do powyższego celu służą zawory termostatyczne, które pozwalają na regulację temperatury zgodnie z zapotrzebowaniem i indywidualnymi upodobaniami użytkowników domu. Innym sposobem szacunkowym, pozwalającym dobrać moc nowych grzejników jest wzięcie pod uwagę starych żeliwnych grzejników, które zdemontowano. Jedno żeberko takiego grzejnika o typowej wysokości (60 cm), zamontowanego pod parapetem ma moc 130 W. Pomnóżmy to przez ilość żeberek, jakie miał stary grzejnik, a dowiemy się z jaką mocą pracował. Renomowani producenci grzejników dysponują katalogami, w których bez trudu odnajdą dla nas nowy grzejnik. Nie oznacza to, że będzie on miał identyczną moc, co stary, ponieważ uwzględnione zostaną nowe parametry pracy instalacji.

Istota parametrów wody w instalacji

Dobór grzejników to nie tylko ich moc. Bardzo ważna jest także maksymalna temperatura wody, która zasila grzejniki i następnie z nich powraca. Im wyższą temperaturę wody w instalacji można uzyskać – tym mniejsze, a tym samym tańsze grzejniki można zastosować. Jednak niższa temperatura wody powoduje lepszy mikroklimat we wnętrzu, ponieważ wówczas powietrze nie jest bardzo suche i oddycha się nim przyjemnej. Maksymalna temperatura zależy od źródła zasilania instalacji. W instalacjach gazowych woda ma maksymalnie 60/80 stopni Celsjusza, zaś w nowoczesnych instalacjach zasilanych pompą ciepła lub energią słoneczną – 55/45 stopni lub 50/40 stopni. Aby dobrać odpowiednio grzejnik z producenckich katalogów – nie wystarczy wziąć ten, który wprost wskazuje tabela, ponieważ moc katalogowa ma przestarzałe parametry. W powyższym celu trzeba posłużyć się współczynnikiem korekcyjnym, przez który mnożąc moc katalogową – otrzymamy moc właściwą, tj. dostosowaną do parametrów pracy konkretnej instalacji. W sytuacji, kiedy wybralibyśmy grzejnik zbyt duży nie dzieje się nic złego, ponieważ temperaturę można wyregulować zaworem termostatycznym lub lepiej – skorygować obniżając temperaturę pracy kotła. Jeżeli jednak kupimy grzejnik zbyt mały – pomieszczenie w trakcie większych mrozów może nie zostać dostatecznie dogrzane.

Wymiary grzejnika

Wszystkie typy grzejników produkuje się w kilku wysokościach i kilkunastu długościach. W takich też rozmiarach występują grzejniki dostępne na rynku. Wielkość grzejnika warto dostosować do miejsca, w którym ma on być zamontowany. Najkorzystniejszym miejscem dla pracy grzejników jest miejsce pod parapetem okiennym i w tym miejscu pracują one najbardziej wydajnie. W sytuacjach, kiedy grzejnik trzeba powiesić na ścianie obok – dobrze jest pomyśleć o zwiększeniu jego mocy. Pod typowym oknem, gdzie parapet znajduje się na wysokości 80 – 85 cm od podłogi – najlepiej sprawdzi się grzejnik o wysokości 60 cm. Wówczas powstaną około 10 centymetrowe luki pomiędzy grzejnikiem, a parapetem oraz pomiędzy grzejnikiem, a podłogą, które spowodują dobrą cyrkulację powietrza i zoptymalizują pracę grzejnika. Długość grzejnika ma raczej znaczenie pod względem estetycznym. Jeśli grzejnik ma zostać umieszczony pod oknem – warto, aby był krótszy o 20 – 30 cm od wnęki okiennej lub parapetu.

Oznaczenia i dodatkowe akcesoria

Niektórzy klienci mogą poczuć się nieco zagubieni w oznaczeniach, jakie stosują producenci grzejników. Oznaczenia te mają za zadanie określić typ grzejnika płytowego oraz ilość płyt, z których jest on zbudowany i liczbę zastosowanych w nim ożebrowań. Jeśli chodzi o typ grzejników, to wyróżnia się :

• grzejniki typu C – grzejniki przystosowane do podłączenia wyłącznie z boku. Wśród nich funkcjonują dodatkowo grzejniki prawe i lewe.
• grzejniki typu V – grzejniki przystosowane do podłączeń dolnych, czyli takich, gdzie przewody instalacyjne znajdują się pod podłogą. Są top grzejniki z wbudowanym zaworem, ale ich cena jest wyższa, od ceny grzejników typu C. Dodatkowym atutem tych grzejników jest to, że w przeważającej części przypadków oprócz tego, że nadają się do podłączeń dolnych – można je także podłączyć z boku.

W oznakowaniach grzejników występują także dwucyfrowe liczby. Pierwsza z cyfr oznacza liczbę płyt, z których grzejnik jest zbudowany. Druga natomiast jest odpowiednikiem zastosowanej ilości ożebrowań. Odpowiednio, kiedy np. spotkamy oznaczenie V 33 – powinniśmy wiedzieć, że mamy do czynienia z grzejnikiem do podłączenia od dołu, trzypłytowym, w którym ożebrowano każdą z płyt.
Podczas wyboru grzejnika warto także zwrócić uwagę, jakie akcesoria dodatkowe proponuje producent w komplecie. W skład niektórych kompletów wchodzą zawiesia (kątowe lub szynowe), wkładki zaworowe, korki z odpowietrznikami, śruby, kołki rozporowe i inne przydatne podczas montażu akcesoria. Dobrze jest zwracać na nie uwagę, ponieważ dokupienie tych drobnostek może okazać się nie tylko kłopotliwe, ale też kosztowne.