Procedury stosowania i odbioru miedzianych instalacji gazowych

Metody połączeń:

• z zastosowaniem złączek lutowanych na twardo,
• z zastosowaniem złączek zaprasowywanych.

Obie te metody są wymienione w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. nr 75 poz.690 z 202 z późniejszymi zmianami). Metoda lutowania na twardo jest wymieniona wprost, natomiast metoda zaprasowywania jest ujęta ogólnie jako metoda, która ma spełniać wzmagania szczelności i bezpieczeństwa określone w polskich normach dotyczących instalacji gazowych. Złączka zaprasowywana do instalacji gazowych po przebyciu badań i procesu certyfikacji powinna posiadać wymagane prawem oznaczenia (najczęściej na opakowaniu jednostkowym i/lub bezpośrednio na złączce) zawierające m.in. informacje o numerze Krajowej Deklaracji Zgodności, numerze Aprobaty Technicznej i numerze Certyfikatu oraz podstawowe dane techniczne. O ile instalacja gazowa wykonywana z rur stalowych czarnych łączonych poprzez spawanie nie ma ograniczeń odnośnie miejsca zastosowania, o tyle instalacja z miedzi takie ograniczenia posiada.

Z rozmów z instalatorami wynika, że ich wątpliwości budzi stosowanie miedzi za gazomierzem zamontowanym na klatce schodowej budynku wielorodzinnego. Paragraf 163, punkt 4 noweli wspomnianego wyżej rozporządzenia podaje, że można stosować miedź za gazomierzem lub za odgałęzieniem do odrębnego lokalu. Jednocześnie to samo rozporządzenie umożliwia montaż gazomierza na klatce schodowej.

Trudno więc dopatrzeć się we wspomnianych przepisach ograniczeń dotyczących opisywanego wyżej rozwiązania. Podobną interpretację przepisów można odszukać w publikacjach specjalistycznych dotyczących zastosowania instalacji miedzianych. Kolejną wątpliwością, która wstrzymuje prowadzenie przewodów miedzianych za gazomierzami na klatkach schodowych jest punkt 5 tego samego paragrafu, który zabrania prowadzenia rur miedzianych na zewnętrznej ścianie budynku. Wprowadzenie takiego ograniczenia wynika z tego, że  różnica temperatury między powietrzem zewnętrznym a temperaturą przesyłanego gazu nie może powodować wykraplania się pary wodnej na powierzchni przewodu, a co za tym idzie - aby nie skutkowało to przyspieszoną korozją rury. W takim rozumieniu ściana oddzielająca lokal od klatki schodowej (ogólnodostępnego korytarza) nie jest ścianą zewnętrzną budynku. Nie ma więc zakazu stosowania rur miedzianych.

Procedurę sprawdzenia instalacji gazowej reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. (Dz. U. nr 74 poz. 836 z 1999 z późniejszymi zmianami). Oprócz opisu przeprowadzenia próby szczelności instalacji gazowej (rodzaju próby głównej, ciśnień sprawdzających, opisu przyrządów pomiarowych) w rozporządzeniu tym czytamy: „Z przeprowadzenia głównej próby szczelności sporządza się protokół, który powinien być podpisany przez właściciela budynku oraz wykonawcę instalacji gazowej”. Jak widzimy, w tym zapisie nie ma mowy o konieczności udziału strony dostawcy gazu w procedurze kontroli poprawności wykonania i szczelności układu gazowego.

Często zdarza się, dostawca gazu zgłasza uwagi co do sposobu wykonania instalacji gazowej lub użytych w niej materiałów. Jednak w świetle obowiązujących przepisów takiego obowiązku nakładanego na dostawce paliwa gazowego nie ma. Jeśli założy się, że w procesie projektowania, jak i montażu zachowano obowiązujące przepisy, a zastosowane materiały posiadają wymagane prawem oznakowania dopuszczające je do stosowania w instalacjach gazowych, to kwestionowanie możliwości montażu gazomierza i zagazowania instalacji jest bezpodstawne.

Warto też przyjrzeć się ważnej roli dostawcy paliwa gazowego. Spółki gazownicze w znakomitej większości na swoich stronach internetowych, a także w punktach obsługi klienta, udostępniają wiele formularzy i informacji umożliwiających skompletowanie dokumentów pozwalających przyłączyć budynek do sieci gazowniczej.

Wśród nich istnieje wniosek „Zgłoszenie budynku do napełnienia instalacji gazowej paliwem gazowym. ” Oprócz danych osobowych, informacji dotyczących usytuowania budynku itd. wymagane jest również podanie:

• oświadczenia kierownika budowy o wykonaniu instalacji zgodnie z projektem,
• oświadczenia o pozytywnym przeprowadzeniu próby ciśnieniowej,
• oświadczenia o posiadaniu aktualnej opinii kominiarskiej.

Nie ma natomiast mowy o konieczności udokumentowania materiałów i technologii użytej w procesie montażu instalacji. Po wypełnieniu zgłoszenia oraz po uprzednim załatwieniu zobowiązań wobec dostawcy gazu (ustalenie warunków przyłączenia gazu, ustalenie i podpisanie umowy na dostawę gazu) zakład gazowniczy powinien zamontować gazomierz i napełnić instalację paliwem.

Można zatem stworzyć zarys schematu działania i odpowiedzialności w procesie budowy i uruchomienia instalacji gazowej. Wymienione niżej kolejno pary „proces - osoba odpowiedzialna” mogą przedstawiać się następująco:

• projekt instalacji gazowej - projektant,
• wykonanie instalacji gazowej - instalator,
• sprawdzenie zgodności wykonania z projektem i zmianami w trakcie budowy - kierownik budowy,
• zgodność wpisów w dzienniku budowy, zgodność z obowiązującymi wymaganiami, kontrola jakości wykonania i użytych materiałów - inspektor nadzoru/kierownik budowy,
• próba ciśnieniowa – uprawniony instalator,
• protokół próby ciśnieniowej - uprawniony instalator, właściciel budynku (administrator),
• dostawa gazu,  opomiarowanie -  dostawca paliwa gazowego.

W zależności od rodzaju i wielkości budowy przywołane funkcje w procesie budowlanym mogą być wymienne lub niewymagane.