Ostatnie badania przeprowadzone przez holenderski instytut naukowy KIWA zajmujący się jakością wody, wykazały, że zastosowanie rur miedzianych obniża rozmnażanie się bakterii powodujących chorobę legionistów.
Symulując stosowanie różnych systemów dostarczających wodę w gospodarstwach domowych przez ponad 1 rok, przeprowadzono badania, w których oceniono rozmnażanie się bakterii Legionella pneumophila , które są przyczyną 90% przypadków zachorowania na legionolezę. Eksperymenty wykazały, że liczba bakterii z rodzaju Legionella zawarta w wodzie płynącej przez rury miedziane była 10 razy mniejsza niż w wodzie płynącej przez rury polietanowe (PEX).
Badania KIWA wykazały, że najważniejsze dla zapobiegania procesowi rozmnażaniu się bakterii jest utrzymanie w punkcie poboru wody temperatury ciepłej wody na poziomie 60ºC (lub większej, jeśli tak określają przepisy, a wody zimnej poniżej 25 °C (lub mniejszej, jeśli tak określają przepisy).
To Cię zainteresuje: Miedź - materiał dla profesjonalistów
W razie skażenia wody, jednym z najbardziej skutecznych działań jest płukanie instalacji wodą o wysokiej temperaturze. Badania jasno pokazują, że to działanie zapewnia największą redukcję liczby bakterii wtedy, kiedy przeprowadza się je w instalacjach z miedzi. Wyjątkowa odporność miedzi na wysoką temperaturę jest dodatkową zaletą w zmaganiu z rozmnażaniem się bakterii rodzaju Legionella.
Przyczyną choroby legionistów jest skażenie bakteriami z rodzaju Legionella. Sprawcą jest bakteria występująca w wodnych środowiskach, szczególnie w urządzeniach sanitarnych, w których wytwarzany jest aerozol wodny (natryski, sauny, łaźnie). Trzy czynniki mają wpływ na rozmnażanie się bakterii: temperatura w zakresie 25-45ºC, obecność osadów organicznych oraz stagnacja wody. Legioneloza przede wszystkim jest przyczyną infekcji płuc. Łagodna forma choroby podobna jest do grypy i przebiega bez leczenia od 2 do 5 dni i była wykrywana zanim odkryto chorobę legionistów. Ostra forma legionelozy atakuje głównie ludzi o obniżonej odporności (palaczy tytoniu, osoby z chroniczną chorobą płuc, ludzi w podeszłym wieku). Okres rozwoju choroby trwa od 2 – 18 dni. Początkowe objawy choroby podobne są do grypy, potem pojawia się gorączka (39,5ºC), a pacjent czuje się słaby i oszołomiony i ma bóle brzucha (nudność, wymioty). W trakcie choroby mogą wystąpić komplikacje, przy czym do najgroźniejszych należą problemy z oddychaniem i ostry ból nerek. Ponad 15% zachorowań jest śmiertelnych, w innych przypadkach pacjenci mogą odczuwać skutki choroby do pięciu lat po infekcji.
Skuteczne zapobieganie powstawaniu bakterii Legionelli w instalacjach wody pitnej i ciepłej wody użytkowej powinno być przestrzegane:
- w fazie projektowania,
- w eksploatacji instalacji przez użytkownika.
Zasady projektowe, które należy przestrzegać przy projektowaniu nowych i modernizacji instalacji wody pitnej i ciepłej wody użytkowej:
- ochrona instalacji z wodą zimną przed przegrzaniem (zalecana temperatura wody poniżej 25ºC), przez stosowanie izolacji na rurach,
- w instalacjach ciepłej wody użytkowej o małej pojemności zapewnienie odpowiedniej temperatury (temperatura zalecana 60ºC, temperatura min. 50ºC),
- w instalacjach o dużej pojemności zapewnienie temperatury min. 60ºC,
- stosowanie podgrzewaczy o optymalnych pojemnościach,
- stosowanie cyrkulacji lub podgrzewania wspomagającego w przypadku rurociągów o pojemności powyżej 3 litrów,
- w instalacjach o dużej pojemności stosowanie cyrkulacji, w których maksymalny spadek temp. wynosić będzie 5 K,
- system cyrkulacji urządzeń mogą być w stanie spoczynku najwyżej 8 godzin.
Dodatkowa zasada, którą stosują projektanci w większości krajów Europy Zachodniej to sporządzanie protokołów uruchomienia i zaleceń dla użytkowników z nakazem ich podpisania.
Przeczytaj: Miedź w przeciwpożarowych systemach tryskaczowych
Najważniejszymi zaleceniami dla użytkownika instalacji wody pitnej i ciepłej wody użytkowej są:
- utrzymanie krótkich czasów stagnacji wody (czas stagnacji wody w instalacjach wodnych powinien być krótszy niż czas potrzebny do rozmnażania legionelli)
- zapewnienie bezpiecznej temperatury wody ciepłej w instalacjach przez odpowiednią regulację urządzeń grzewczych,
- zapewnienie codziennej dezynfekcji termicznej.
Dzięki bakteriostatycznym i mechanicznym własnościom miedzi (głównie dużą odporność na wysoką temperaturę, której nie mają rury z polietylenowe (PEX)), materiał ten jest szeroko stosowany do budowy instalacji sanitarnych, do produkcji monet, klamek drzwiowych, naczyń kuchennych i aparatury medycznej. Inne badania przeprowadzone ostatnio przez mikrobiologów w różnych ośrodkach naukowych wykazały pozytywną rolę miedzi w walce z trzema innymi bardzo groźnymi bakteriami chorobotwórczymi: Listeria, E.coli 0151 i gronkowcami.