Dlaczego miedź zielenieje?

Zielonkawy osad (który może przyjmować barwy od turkusowej do głębokiej zieleni) oznacza obecność związków miedzi w wodzie pitnej. Przy twardej wodzie i rurach miedzianych jest to zjawisko naturalne i nieuniknione. Substancje chemiczne (węglany) odpowiedzialne za twardość wody łączą się z jonami miedzi, które są wypłukiwane z rur. Powstałe związki mają zielone zabarwienie i wystarczy ich naprawdę niewielka ilość do wytworzenia osadu na ceramice i czajniku. Skąd jednak bierze się miedź w wodzie?
Kiedy instalacja wykonana z miedzi zaczyna pracować, tlen zawarty w wodzie reaguje ze ściankami miedzi. Na ściankach rur powstaje związek tlenek miedzi. Podczas tej reakcji część miedzi jest wypłukiwana - łączy się ona z substancjami odpowiedzialnymi za twardość (powstają różne węglany miedzi, wśród nich malachit).

Powstawanie tlenku miedzi jest dobrym zjawiskiem - na powierzchni rurek powstaje warstewka ochronna. Dzięki jej obecności tlen zawarty w wodzie przestaje mieć bezpośredni dostęp do miedzi. Stopniowo reakcje z miedzią przestają zachodzić, znacznie zmniejsza się więc wymywanie miedzi ze ścianek.

Skąd miedź w wodzie?
Kiedy wytworzy się warstewka ochronna, problemy związane z wypłukiwaniem miedzi ustają. Miedź może jednak pojawiać się w wodzie pitnej w dwóch przypadkach:

• woda jest agresywna wobec miedzi i powoduje jej wypłukiwanie. Jeśli w wodzie jest dużo agresywnego dwutlenku węgla, spada odczyn (pH) wody. Jest to groźne dla instalacji miedzianych, jednak nie występuje zbyt często. Taki przypadek najczęściej zdarza się na terenach górskich.
• warstewka ochronna jest niszczona (uszkadzana). Jest to powodowane przez cząstki stałe, które zdzierają warstewkę ochronną. Aby zabezpieczyć instalację przed cząstkami stałymi, należy zamontować filtr siatkowy, który wyłapie te zanieczyszczenia.

Na zawartość miedzi w wodzie wpływa także to, jak początkowo będziemy eksploatować instalację. Potrzebne jest prawidłowe płukanie oraz... intensywne użytkowanie od samego początku - sprzyja to wytworzeniu warstewki ochronnej.

Czy miedź w wodzie jest groźna?
Nawet niewielka ilość miedzi w twardej wodzie powoduje powstawanie zielonego osadu. Badania przeprowadzone w instytucie COBRTI Instal wykazały, że w wodzie pitnej miedź występuje w stężeniu < 1 mg/l (stężenie średnie dobowe). Warunkiem jest jednak dobre wykonanie i prawidłowa eksploatacja instalacji. Dyrektywa Unii Europejskiej 98/83/EC z 3.11.1998, w sprawie wymagań stawianych wodzie przeznaczonej do konsumpcji przez ludzi określa dopuszczalnie stężenie jonów miedzi w wodzie w wysokości 2 mg/l (średnie dobowe). Także Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie warunków warunków jakim powinna odpowiadać woda do picia i na potrzeby gospodarcze, gdzie również zapisana jest wartość 2 mg/l Cu.